نصرت الله وحدت: خنداندن مردم مشكل شده است
نصرت الله وحدت از سال هاي نوجواني با رضا ارحام صدر و شخص ديگري به نام فخرالدين ايوبي آشنا شد. آن سه مدام به سينما مي رفتند، از بازي بازيگران در فيلم هايي كه ديده بودند تقليد مي كردند و به دنبال اين بودند تا به هر طريق ممكن به دنياي نمايش راه يابند. آنها شيفته و شيداي بازي و حركات كميك چارلي چاپلين و لورل و هاردي بودند. در سال 1326 او و ارحام صدر به تئاتر المپ رفتند و نخستين نمايش خود را با نام پينه دوز در بارگاه خليفه به كارگرداني ناصر فرهمند اجرا كردند. وحدت نقش ميرزا بنويس را بازي مي كرد كه فقط به افراد به روي صحنه تعظيم مي كرد و ديالوگي به زبان نمي آورد. او با ابتكاري كه روي صحنه به خرج داد موفق شد حتي خود را بيش از بازيگران اصلي و خود فرهمند كه نقش پينه دوز را ايفا مي كرد، از تماشاچيان خنده بگيرد.
وحدت در نمايش دومي كه با نام دو شارلاتان بازي كرد نقش مقابل ناصر فرهمند را به عهده گرفت. به زودي او و رضا ارحام صدر جزو بازيگران مطرح تئاتر اصفهان در آمدند و بسياري از علاقه مندان به نمايش سرگرم كننده براي نام آن دو به تئاتر مي رفتند.
با تأسيس تئاتر سپاهان وحدت و رضا ارحام صدر به تماشاخانه جديدي رفتند و با گروه ناصر فرهمند كه به تئاتر اصفهان رفته بودند رقابت كردند. تئاتر سپاهان با نمايش گرگ دو پا افتتاح شد كه وحدت در آن نقش روستايي چلمن و ساده دلي را بازي مي كرد كه بعدها در سينما به صفرعلي تبديل شد. در سال 1327 با درخشش وحدت در نمايش جاده زرين سمرقند به نقش حسن قناد و به كارگرداني رضا رخشاني، او از سوي معزديوان فكري به تهران دعوت شد تا همين نمايش را به كارگرداني او اجرا كند.
شهلا رياحي نقش مقابل او را اجرا مي كرد. اجراي اين نمايش در سالن تئاتر فردوسي نام وحدت را در پايتخت هم به سر زبان ها انداخت و او براي هميشه در تهران ماندگار شد. وحدت نخستين نقش سينمايي خود را براي معزديوان فكري بازي كرد. در فيلم 16 ميلي متري دختر سرراهي كه در آبان 1332 نمايش داده شد شهلا رياحي هم بازي وحدت بود. دومين فيلم او پنجمين ازدواج در سال 1334 بود كه خودش كارگرداني كرد. پنجمين ازدواج 16 ميلي متري بود و از حيث ساخت و پرداخت نمايش شبيه نمايش هايي بود كه در صحنه نمايش خانه هاي تهران و اصفهان اجرا كرده بود. وحدت با شكست پنجمين ازدواج كارگرداني سينما را براي مدتي طولاني رها كرد و فقط به بازي در فيلم ها پرداخت: خورشيد مي درخشد سردار ساگر در سال 1335 نردبان ترقي در سال پرويز خطيبي 1336 روزنه اميد در سال سردار ساگر 1334 قاصد بهشت ساموئل خاچيكيان در سال 1337 شماري از فيلم هايي هستند كه وحدت در دهه 30 بازي كرده است. او همچنين كارگرداني فيلم هايي مثل آسمون جل در سال 1338 مرغابي سرخ كرده در سال 1340 مسافري از بهشت در سال 1342 عروس فرنگي در سال 1343 زبون بسته در سال 1344 مردي در قفس در سال 1344 و يك قدم تا بهشت در سال 1345 بود. وحدت و كارگردان هايي كه از سنخ تقريباً ثابت آدم شهرستاني لهجه دار استفاده مي كردند از دو عامل بهره مي جستند: نخست تأكيد روي لهجه و آهنگ خاص گفتار؛ دوم لطيفه گويي، لودگي.
وحدت از سال 1334 با فيلم پنجمين ازدواج عامل لهجه را به طور آشكار به عنوان عنصر نيرومند تحميل شده اي براي خنده به كار برد و در ساير فيلم هايش مثل صفر علي، نوبر اصفهان در سال 1350، ناخدا با خدا در سال 1352، روزهاي بي خبري در سال 1357 و مشكل آقاي اعتماد در سال 1357 به كار برد.
وحدت در آخرين سال هاي فعاليتش در سينما درباره خنداندن تماشاگران مي گفت: خنداندن مردم مشكل شده است ديگر با اين همه گرفتاري نمي توان مردم را سر شوق آورد. خنديدن يك مقدار زمينه مستعد روحي مي خواهد، وقتي كسي روحيه ي شادي داشته باشد به سينما مي آيد و با يك حرف يا يك حركت خنده دار قهقهه سرمي دهد؛ اما وقتي به فكر هزار گرفتاري است چه طور مي تواند بخندد؟ منبع